Text: Bì ma dúniya` dá, wà síni tɛ́nà dúniya` bán. À tùma` ka jàn kósɛbɛ, mɔ̀gɔninfin`u ni kúngo` sògo`-u tùn bɛ́ ɲɔ́gɔn síra bɔ́. Bádenya sira` àní tériya sira` tùn bɛ ù ni ɲɔgɔn cɛ́. Sàn` dɔ́ kɛ́ra, kúngo` sògo`u ka sɛ̀nɛfɛn`u ma ɲà, k’à sábu` kɛ́ ù tùn ye ù ká jíri`-u bɛ́ɛ tìgɛ: sánji` ma nà ù fɛ̀ yèn. Mɔ̀gɔninfin`u tùn ye káran nádòn ù ká jíri`u lá ò sàn kélen` ná. Sánjiba` nàna ò-lu` fɛ̀ yèn, ù ka sɛ̀nɛfɛn`u sàbatira hàálì. Sònsannin`, n’à bɛ́ wéle kó Jáàson, ò láfìlila kójùgu. Sògo`u tɔ́ɔrɔla kɔ́ngɔ` fɛ̀, háli ù tɛ́ kɛ́ta dɔ́n túgunni. Sé` bánna ù yé péwu. Ù bɛ́kà kèlen-kelen sa kúngɔ` fɛ̀. Sònsannin` ka kèkun, bɛ́ɛ b’-ó` dɔ́n. Ò dè y’-á` tó dón` dɔ́, Jàáson wílila kà sé tòro` mà, kà í kánto: Ń téri Tòro, kámalenkɔrɔ kɔnɔ fɛɛrɛ` mánà bán dón` mîn, à bɛ sà ò dón`. Ní án ma dàbali wɛ́rɛ tìgɛ, kɔ́ngɔ` bɛ án bɛ́ɛ bìla Kólojɛbugu. Tòro` y’-á` jáabi kó: Kɔ̀rɔ Jaason, nê bɛ́ í ka bìla` lá sú` àní tìle. Hátɛ! Í ɲɛ́ bɛ́ dùnun` mîn ná nê bólo, ní án séra kà ɲɔ́gɔn fàamuya, án bɛ dúmu-ni` kɛ́ fó án sàgo` ni án dɔ̀gɔn`. Kɔ̀rɔ Sònsan, à ɲɛ́fɔ jóona kàtuguni, bìla-ka-suma` tère` man ɲì.
# | Token | Markup | Gloss |
---|---|---|---|
1 | Bì | [L bì | today |
2 | ma | ma] | PFV.NEG |
3 | dúniya` | [H dú.ni|ya]<[L `]> | world\ART |
4 | dá, | [H dá] | create |
5 | wà | [L wà] | well |
6 | síni | [H sí.ni] | tomorrow |
7 | tɛ́nà | [H tɛ́][L |nà] | FUT.NEG |
8 | dúniya` | [H dú.ni|ya]<[L `]> | world\ART |
9 | bán. | [H bán] | end |
10 | |||
11 | À | [L à] | 3SG |
12 | tùma` | [L tù.ma] | time\ART |
13 | ka | <[L ` ka]> | QUAL.AFF |
14 | jàn | [L jàn] | long |
15 | kósɛbɛ, | [H kó-|sɛ.bɛ] | matter-serious |
16 | mɔ̀gɔninfin`u | [L mɔ̀.gɔ-|nin-|fin]<[L `-|u | human-DIM-black\ART-PL |
17 | ni | ni]> | and |
18 | kúngo` | [H kún.go] | wilderness\ART |
19 | sògo`-u | [L sò.go]<[L `-|u]> | animal\ART-PL |
20 | tùn | [L tùn] | PST |
21 | bɛ́ | [H bɛ́] | IPFV.AFF |
22 | ɲɔ́gɔn | [H ɲɔ́.gɔn] | RECP |
23 | síra | [H sí.ra] | road |
24 | bɔ́. | [H bɔ́] | exit |
25 | |||
26 | Bádenya | [H bá-|den-|ya | mother-child-ABSTR |
27 | sira` | si.ra] | road\ART |
28 | àní | [L à][H -|ní] | 3SG-and |
29 | tériya | [H té.ri-|ya | friend-ABSTR |
30 | sira` | si.ra] | road\ART |
31 | tùn | [L tùn | PST |
32 | bɛ | bɛ] | BE |
33 | ù | [L ù | 3PL |
34 | ni | ni | and |
35 | ɲɔgɔn | ɲɔ.gɔn] | RECP |
36 | cɛ́. | [H cɛ́] | between |
37 | |||
38 | Sàn` | [L sàn]<[L `]> | year\ART |
39 | dɔ́ | [H dɔ́] | a |
40 | kɛ́ra, | [H kɛ́-|ra] | do-PFV.INTR |
41 | kúngo` | [H kún.go] | wilderness\ART |
42 | sògo`u | [L sò.go]<[L `-|u | animal\ART-PL |
43 | ka | ka]> | POSS |
44 | sɛ̀nɛfɛn`u | [L sɛ̀.nɛ-|fɛn]<[L `|u | agriculture-thing\ART-PL |
45 | ma | ma]> | PFV.NEG |
46 | ɲà, | [L ɲà] | succeed |
47 | k’à | [L k’-à] | INF-3SG |
48 | sábu` | [H sá.bu]<[L `]> | cause\ART |
49 | kɛ́ | [H kɛ́] | do |
50 | ù | [L ù] | 3PL |
51 | tùn | [L tùn | PST |
52 | ye | ye] | PFV.TR |
53 | ù | [L ù] | 3PL |
54 | ká | [H ká] | POSS |
55 | jíri`-u | [H jí.ri][L `-|u] | tree\ART-PL |
56 | bɛ́ɛ | [H bɛ́ɛ] | all |
57 | tìgɛ: | [L tì.gɛ] | cut |
58 | sánji` | [H sán-|ji]<[L ` | sky-water\ART |
59 | ma | ma]> | PFV.NEG |
60 | nà | [L nà] | come |
61 | ù | [L ù] | 3PL |
62 | fɛ̀ | [L fɛ̀] | by |
63 | yèn. | [L yèn] | there |
64 | |||
65 | Mɔ̀gɔninfin`u | [L mɔ̀.gɔ-|nin-|fin]<[L `-|u]> | human-DIM-black\ART-PL |
66 | tùn | [L tùn | PST |
67 | ye | ye] | PFV.TR |
68 | káran | [H ká.ran] | care |
69 | nádòn | [H ná][L -|dòn] | CAUS-enter |
70 | ù | [L ù] | 3PL |
71 | ká | [H ká] | POSS |
72 | jíri`u | [H jíri]<[L `-|u]> | tree\ART-PL |
73 | lá | [H lá] | at |
74 | ò | [L ò] | that |
75 | sàn | [L sàn] | year |
76 | kélen` | [H ké.len]<[L `]> | one\ART |
77 | ná. | [L ná] | at |
78 | |||
79 | Sánjiba` | [H sán-|ji-|ba] | sky-water-AUGM\ART |
80 | nàna | [L nà-|na] | come-PFV.INTR |
81 | ò-lu` | [L ò-|lu] | that-PL2 |
82 | fɛ̀ | [L fɛ̀] | by |
83 | yèn, | [L yèn] | there |
84 | ù | [L ù | 3PL |
85 | ka | ka] | POSS |
86 | sɛ̀nɛfɛn`u | [L sɛ̀.nɛ-|fɛn]<[L `-|u]> | agriculture-thing\ART-pl |
87 | sàbatira | [L sà.ba|ti-|ra] | prospere-PFV.INTR |
88 | hàálì. | [L hàa][L |lì] | very |
89 | |||
90 | Sònsannin`, | [L sòn|san-|nin]<[L `]> | hare-DIM\ART |
91 | n’à | [L n’-à] | if-3SG |
92 | bɛ́ | [H bɛ́] | IPFV.AFF |
93 | wéle | [H wé.le] | call |
94 | kó | [H kó] | QUOT |
95 | Jáàson, | [H Já][L .à.son] | N.PROP |
96 | ò | [L ò] | that |
97 | láfìlila | [H lá][L -fì.li-|la] | CAUS-throw-PFV.INTR |
98 | kójùgu. | [H kó][L -|jù.gu] | matter-bad |
99 | |||
100 | Sògo`u | [L sògo]<[L `-|u]> | animal\ART-PL |
101 | tɔ́ɔrɔla | [H tɔ́ɔ.rɔ-|la] | suffer-PFV.INTR |
102 | kɔ́ngɔ` | [H kɔ́n.gɔ] | hunger\ART |
103 | fɛ̀, | [L fɛ̀] | by |
104 | háli | [H háli] | even |
105 | ù | [L ù] | 3PL |
106 | tɛ́ | [H tɛ́] | IPFV.NEG |
107 | kɛ́ta | [H kɛ́-|ta] | do-PTCP.POT |
108 | dɔ́n | [H dɔ́n] | know |
109 | túgunni. | [H tú.gun|ni] | again |
110 | |||
111 | Sé` | [H sé]<[L `]> | power\ART |
112 | bánna | [H bán-|na] | end-PFV.INTR |
113 | ù | [L ù] | 3PL |
114 | yé | [H yé] | as |
115 | péwu. | [H pé.wu] | totally |
116 | |||
117 | Ù | [L ù] | 3PL |
118 | bɛ́kà | [H bɛ́][L -kà] | PROG |
119 | kèlen-kelen | [L kè.len-|ke.len | one-one |
120 | sa | sa] | die |
121 | kúngɔ` | [H kún.gɔ] | wilderness\ART |
122 | fɛ̀. | [L fɛ̀] | by |
123 | |||
124 | Sònsannin` | [L sòn|san-|nin]<[L ` | hare-DIM\ART |
125 | ka | ka]> | QUAL.AFF |
126 | kèkun, | [L kè.kun] | sly |
127 | bɛ́ɛ | [H bɛ́ɛ | all |
128 | b’-ó` | b’-ó][L `] | IPFV.AFF-that |
129 | dɔ́n. | [H dɔ́n] | know |
130 | |||
131 | Ò | [L ò] | that |
132 | dè | [L dè] | FOC |
133 | y’-á` | [H y’-á][L `] | PFV.TR-3SG |
134 | tó | [H tó] | remain |
135 | dón` | [H dón]<[L `]> | day\ART |
136 | dɔ́, | [H dɔ́] | a |
137 | Jàáson | [L Jà][H .á.son] | N.PROP |
138 | wílila | [H wí.li-|la] | rise-PFV.INTR |
139 | kà | [L kà] | INF |
140 | sé | [H sé] | arrive |
141 | tòro` | [L tò.ro] | rat\ART |
142 | mà, | [H mà] | ADR |
143 | kà | [L kà] | INF |
144 | í | [H í] | REFL |
145 | kánto: | [H kán-|to] | voice-remain |
146 | |||
147 | Ń | [H ń] | 1SG |
148 | téri | [H té.ri] | friend |
149 | Tòro, | [L tò.ro] | rat |
150 | kámalenkɔrɔ | [H ká|ma.len-|kɔ.rɔ | youth-old |
151 | kɔnɔ | kɔ.nɔ | belly |
152 | fɛɛrɛ` | fɛɛ.rɛ]` | means\ART |
153 | mánà | [H má][L |na] | COND |
154 | bán | [H bán] | end |
155 | dón` | [H dón][L `] | day\ART |
156 | mîn, | [H mín][L `] | REL |
157 | à | [L à | 3SG |
158 | bɛ | bɛ] | IPFV.AFF |
159 | sà | [L sà] | die |
160 | ò | [L ò] | that |
161 | dón`. | [H dón]<[L `]> | day\ART |
162 | |||
163 | Ní | [H ní] | if |
164 | án | [H án | 1PL |
165 | ma | ma] | PFV.NEG |
166 | dàbali | [L dà|ba.li] | way |
167 | wɛ́rɛ | [H wɛ́.rɛ] | other |
168 | tìgɛ, | [L tì.gɛ] | cut |
169 | kɔ́ngɔ` | [H kɔ́n.gɔ]<[L ` | hunger\ART |
170 | bɛ | bɛ]> | IPFV.AFF |
171 | án | [H án] | 1PL |
172 | bɛ́ɛ | [H bɛ́ɛ] | all |
173 | bìla | [L bì.la] | put |
174 | Kólojɛbugu. | [H kólo-|jɛ-|bugu] | bone-white-hut |
175 | |||
176 | Tòro` | [L tòr.o]<[L ` | rat\ART |
177 | y’-á` | y’-a]>[L `] | PFV.TR-3SG |
178 | jáabi | [H jáa.bi] | answer |
179 | kó: | [H kó] | QUOT |
180 | |||
181 | Kɔ̀rɔ | [L kɔ̀.rɔ | elder |
182 | Jaason, | Ja.a|son] | N.PROP |
183 | nê | [H né][L -] | 1SG.STR |
184 | bɛ́ | [H bɛ́] | BE |
185 | í | [H í | 2SG |
186 | ka | ka] | POSS |
187 | bìla` | [L bì.la]<[L `]> | disposal\ART |
188 | lá | [H lá] | at |
189 | sú` | [H sú] | night\ART |
190 | àní | [L à][H -|ní] | 3SG-and |
191 | tìle. | [L tì.le] | day |
192 | |||
193 | Hátɛ! | [H há|tɛ] | sure |
194 | Í | [H í] | 2SG |
195 | ɲɛ́ | [H ɲɛ́] | eye |
196 | bɛ́ | [H bɛ́] | BE |
197 | dùnun` | [L dù.nun]<[L `]> | drum\ART |
198 | mîn | [H mín][L `] | REL |
199 | ná | [H ná] | at |
200 | nê | [H né][L `] | 1SG.STR |
201 | bólo, | [H bólo], | CNTRL |
202 | ní | [H ní] | if |
203 | án | [H án] | 1PL |
204 | séra | [H sé-ra] | arrive-PFV.INTR |
205 | kà | [L kà] | INF |
206 | ɲɔ́gɔn | [H ɲɔ́.gɔn] | RECP |
207 | fàamuya, | [L fàa.mu-|ya] | understand-ABSTR |
208 | án | [H án | 1PL |
209 | bɛ | bɛ] | IPFV.AFF |
210 | dúmu-ni` | [H dú.mu-|ni]<[L `]> | eat-NMLZ\ART |
211 | kɛ́ | [H kɛ́] | do |
212 | fó | [H fó] | till |
213 | án | [H án] | 1PL |
214 | sàgo` | [L sà.go]<[L ` | will\ART |
215 | ni | ni]> | and |
216 | án | [H án] | 1PL |
217 | dɔ̀gɔn`. | [L dɔ̀.gɔn]<[L `]> | desire\ART |
218 | |||
219 | Kɔ̀rɔ | [L kɔ̀.rɔ] | elder |
220 | Sònsan, | [L sòn|san] | hare |
221 | à | [L à] | 3SG |
222 | ɲɛ́fɔ | [H ɲɛ́-|fɔ] | eye-say |
223 | jóona | [H jóo.na] | quickly |
224 | kàtuguni, | [L kà|tu.gu|ni] | because |
225 | bìla-ka-suma` | [L bì.la-|ka-|su.ma] | leave-INF-cool\ART |
226 | tère` | [L tè.re]<[L ` | chance\ART |
227 | man | man]> | QUAL.NEG |
228 | ɲì. | [L ɲì] | good |